Biologiczne oczyszczanie ścieków może być realizowane z wykorzystaniem metody osadu czynnego lub złóż biologicznych. W przypadku zastosowania złóż biologicznych, gdzie mamy do czynienia z utwierdzoną biomasą, zarówno projektanci jak i inwestorzy często są zdania, że zastosowanie tej technologii gwarantuje tylko usuwanie związków węgla organicznego. Nie jest to prawda, bowiem możliwe jest zastosowanie takich układów, które umożliwiają realizację procesu denitryfikacji, a następnie nitryfikacji. Możliwe jest też zastosowanie układu hybrydowego, gdzie złoża mogą być wykorzystane do realizacji nitryfikacji bądź denitryfikacji i współpracować z komorą osadu czynnego, w której również może być realizowany proces nitryfikacji bądź denitryfikacji.
Z aktualnie obowiązujących przepisów prawnych wynika, że w przypadku oczyszczalni ścieków obsługujących do 10 tys. RLM oraz w przypadku, gdy ścieki oczyszczone nie są odprowadzane do wód stojących oraz gdy oczyszczalnia ścieków nie jest zlokalizowana na terenie aglomeracji, nie jest konieczne usuwanie związków azotu i fosforu.
Mimo to podczas stosowania złóż biologicznych problemem bywa usuwanie ze ścieków fosforu, ponieważ zasadniczo nie jest to możliwe na drodze biologicznej. W tym celu można jednak zastosować układ usuwania fosforu na drodze chemicznej, który może być umiejscowiony przed lub po oczyszczaniu biologicznym, przed odprowadzeniem ścieków do odbiornika. Działanie urządzeń przeznaczonych do oczyszczania ścieków na drodze chemicznej spowoduje nie tylko obniżenie stężenia fosforu, ale również istotne obniżenie BZT5 i ChZT oraz zawartości zawiesiny ogólnej.
Obecnie dość powszechnie stosowane są rozwiązania technologiczne z wykorzystaniem urządzeń produkowanych fabrycznie i tworzących zblokowane oczyszczalnie ścieków. Stosując je można osiągnąć wysoki stopień oczyszczania w odniesieniu do podstawowych wskaźników zanieczyszczeń, takich jak BZT5, ChZT i zawiesina ogólna. Stosowanie tych rozwiązań pozwala na przyjęcie i skuteczne oczyszczanie ścieków pochodzących z obszarów o RLM w granicach tysiąca. Takie oczyszczalnie zostały już zastosowane w setkach, a nawet tysiącach obiektów, takich jak jednostki osadnicze, szkoły, hotele, motele itp. Złoża biologiczne, jako najważniejszy element mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków pracują tam jako złoża zraszane, bądź też złoża tarczowe, zwane również zanurzanymi.
Oczyszczalnie obsługujące powyżej 1 000 RLM wymagają już opracowania indywidualnych projektów. W klasycznych rozwiązaniach oczyszczalni ścieków z zastosowaniem złóż biologicznych preferowane były, jako wstępne, osadniki Imhoffa, których stosowanie przyczyniało się do znacznego obniżenia energochłonności oczyszczalni ścieków. Obecnie proponuje się zastosowanie osadników poziomych podłużnych, przy czym odprowadzane z nich ścieki muszą być podnoszone na taki poziom, aby zagwarantować efektywne działanie zraszacza obrotowego, stanowiącego istotny element złoża. Rolę osadnika wtórnego pełni najczęściej osadnik o przepływie pionowym.
Rozwiązanie problemu usuwania fosforu, który jest podstawowym pierwiastkiem powodującym eutrofizację wód, wymaga zastosowania urządzeń do defosfatacji chemicznej. Dla większych oczyszczalni ścieków można zaproponować rozwiązanie, które polega na wspomaganiu procesu koagulacji objętościowej mikropiaskiem, co przyczynia się do zmniejszenia wielkości poszczególnych komór bloku technologicznego i znacznego skrócenia czasu przebiegu procesów technologicznych.
Budowie i eksploatacji takich właśnie, niewielkich oczyszczalni ścieków poświęcone jest najnowsze opracowanie, przygotowane przez zespół pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Zbigniewa Heidricha z Politechniki Warszawskiej. W książce wydanej przez Wydawnictwo Seidel-Przywecki, omówiono także sposoby zagęszczania, stabilizacji, odwadniania i higienizacji osadów zalecane do stosowania w oczyszczalniach obsługujących do 10 tys. RLM.
Książkę można zamówić w księgarni:
